Çoğunlukla döner çerçeveli çeşidi kullanılır ve tıpkı döner çerçeveli ampermetre gibi, akımın manyetik alanıyla, içindeki kalıcı mıknatısın manyetik alanı arasındaki mekanik etkileşimle çalışır. Elektromanyetik ve mekanik sönümleri yok edildiği takdirde böyle bir galvanometre, küçük elektriksel yükleri ve sığaları ölçmek üzere balistik galvanometre olarak da kullanılabilir. Yüksek frekanslı akımlar için, içindeki direnç telinin ısınmasıyla çalışan ısıl galvanometre kullanılır. Ayrıca Broca, Helmholtz, Einthoven, tanjant galvanometresi gibi adlarla anılan özel amaçlı ya da özel yapımlı galvanometreler de vardır. Örneğin çok duyarlı olan Helmholtz galvanometresiyle 10-11 (yüz milyarda bir) amperlik akımlar ölçülebilmektedir.
Galvanometrenin Yapısı ve Çalışma Prensibi :
Solenoid şeklinde sarılmış bir telden geçen elektrik akımı değiştiği takdirde etrafında oluşan manyetik alan ibreyi oynatır. Bütün ampermetre ve voltmetreler de aslında birer galvanometredir. Ampermetrede mekanizmada kullanılan telden daha küçük değerli bir direnç mekanizmaya paralel olarak, voltmetrede ise daha yüksek değerli bir direnç seri olarak bağlanır. Galvanometre küçük elektrik akımlarını gösterir, bir tür mili- ya da micro- voltmetre ya da ampermetre gibidir.
Galvanometre'nin adı; elektrik konusundaki öncü çalışmalarıyla tanınan İtalyan fizyoloji ve fizik bilgini Luigi Galvani'den gelmektedir. 1820 yılında Denimarka'lı fizikçi Hans Christian Örsted, üzerinden elektrik akımı geçirilen bir telin, yakınındaki bir pusulanın mıknatıslanmış ibresini saptırdığını bulmuştu. Bir pim üzerinde dönebilen mıknatıslanmış bir iğneyle çevresindeki bir bobinden oluşan galvanometrelerin yapımı da aynı ilkeye dayanır.
Bobinden elektrik akımı geçirildiğinde, iğne belirli bir açı kadar sapma gösterir. Bu açının büyüklüğü akım şiddetine bağlıdır; akım arttıkça açı da büyür. Çok yaygın olarak kullanılan döner bobinli galvanometre (diğer adıyla d'Arsonval galvanometresi)nde at nalı biçimindeki güçlü bir mıknatısın kutup uçları arasında oynayabilen bir bobin ve bu bobine bağlı bir gösterge bulunur. Günümüzde sayısal galvanometreler üretilip kullanılmakta, LCD ekran ile sayısal ölçüm yapılabilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder